Türk dünyasının araştırma merkezi olarak Kazakistan’ın başşehri Astana’da faaliyet gösteren Milletlerarası Türk Akademisi Lideri Prof. Dr. Şahin Mustafayev, Azerbaycan’ın Gebele kentinde yapılan Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) 12. Devlet Liderleri Kurulu Doruğu kararlarının, bilim, inovasyon ve ortak alfabe çalışmalarına yansımalarını kıymetlendirdi.
“BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK İŞBİRLİĞİ, YENİ BİR PERİYODA GİRİYOR”
Mustafayev, tepede alınan kararların ulaşım ve lojistik koridorları, güç, su ve besin güvenliği ile yapay zekâ ve bilimsel entegrasyon hususlarına odaklandığını belirtti.
Türk dünyasında yapay zekâ ve dijital teknolojilerin stratejik bir kalkınma tarafı olarak kabul edildiğini vurgulayan Mustafayev, şu değerlendirmede bulundu:
Türk Akademisi, sadece beşerî alanlarda değil, Türk devletleri ortasında bilimsel ve teknolojik işbirliğinde de yeni bir sorumluluk üstlendi. Devlet liderlerimiz, insan kaynağının yetiştirilmesinden araştırma işbirliklerine kadar geniş bir çerçevede ortak çalışma gereğini vurguladı.
“ORTAK TÜRK ALFABESİ DİLSEL VE MANEVÎ BAĞLARIMIZI GÜÇLENDİRECEK”
Orta Koridor’un aktifliğinin artırılmasının değerine dikkat çeken Mustafayev, ortak Türk alfabesi konusunun dorukta tekrar öne çıktığını söyledi:
Ortak alfabe, Türk dünyasının kültürel birliğinin somut göstergesidir. Dilsel ve manevî bağlarımızı daha da güçlendirecek, bilimsel ve eğitim kurumları ortasındaki etkileşimi kolaylaştıracaktır.
Mustafayev, Akademi olarak Abay Kunanbay’ın “Kara Sözler”i ve Cengiz Aytmatov’un “Beyaz Gemi” eserlerini ortak alfabe ile yayımladıklarını belirtti.
ULAŞIM, GÜÇ VE YEŞİL TEKNOLOJİ ALANINDA KAPSAMLI RAPORLAR
Türk Akademisinin hazırladığı “Türk Ekonomileri 2024” isimli yıllık raporun, Türk devletleri ortasındaki ulaştırma ve güç temaslarının geliştirilmesine ışık tuttuğunu kaydeden Mustafayev, tarım, yeşil teknoloji, su idaresi ve Hazar Denizi ekosistemi hususlarında da bilimsel çalışmalar yürüttüklerini söyledi.
1926 TÜRKOLOJİ KURULTAYI’NIN 100. YILI
Mustafayev, 2026 yılında Birinci Türkoloji Kurultayı’nın 100. yıl dönümünün Bakü’de kutlanacağını anımsatarak bu aktifliğin Türk dünyasının bilimsel birliğine yeni bir ivme kazandıracağını tabir etti:
1926 Kurultayı, Türk dünyasının bilimsel ve kültürel şuurunun uyanışını temsil eder. Ortak alfabe, terim birliği ve ana lisanda eğitim üzere mevzular o periyotta birinci sefer bu ölçekte ele alınmıştır.
Akademi’nin, bu kapsamda Türk Lisanları Terim Sözlükleri Projesi üzere yeni bilimsel teşebbüslere hazırlandığını da açıkladı.
Gebele Zirvesi’nde ayrıyeten Türkmenistan’ın Türk Akademisine gözlemci ülke olarak katılmasına karar verildiğini belirten Mustafayev, bu adımın Türk dünyasında bilimsel işbirliğini daha da güçlendireceğini söyledi.
