Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç Dr. Emre Pabuçcu, yumurtalık yaşlanması ile tabir edilmek istenenin yumurta sayısının azalması ile birlikte geride kalan yumurtalardaki kalite azalması olduğunu tabir etti.

“Rahim yaşlanması değil, yumurtanın yaşlanması gebe kalmayı zorlaştırır.” diyen Doç. Dr. Pabuçcu, 30 yaşındaki bir bayanın dondurulan yumurtalarının 40 yaşına geldiğinde de birebir kalacağını, münasebetiyle rahmin yaşlanmasının döllenme sürecinin gerçekleşmesini engellemeyeceğini belirtti.

Döllenme için yumurtanın genç kalması gerektiğini belirten Pabuçcu, “Yaş ilerledikçe bilhassa de 35 yaşından sonra folikül sayısı ve kalitesi azalır, 40 yaşından sonra bu olay daha da hızlanır.” sözlerini kullanarak, yumurta yaşlanmasıyla ilgili merak edilen soruları yanıtladı.

Yumurtalık yaşlanması neden olur

Aslında her şey genetik nedenlerde yatmaktadır. Doğumda az sayıda yumurta ile dünyaya gelen kız çocukları, ileride erken menopoz ve infertilite adayıdır. Her bayanın her adet periyodunda belirli sayıda yumurtası azalır. Bu doğal bir süreçtir. Bu durum çok sayıda yumurtası olan bayan için 40’lı yaşlara dek ıstırap yaratmazken, az sayıda yumurtası olan genç bir bayan için erken menopoz ve infertilite sıkıntılarına neden olabilir.

Eğer bilhassa annede ya da yakın akrabalarda erken menopoz varsa bayanların erken menopoz konusunda çok daha uyanık/ şuurlu olması gerekmektedir. Eski vakitlerde çok erken yaşlarda yapılan evlilikler nedeniyle erken menopoz riski olsa da bayanlar 30’lu yaşlarına gelmeden birkaç evlat dünyaya getirmekteydi. Lakin eğitim iş mevzuları ve toplum standartlarının değişmesi nedeniyle evlilik yaşı giderek otuzlu-kırklı yaşlara dayanmış durumdadır. Bu nedenle yumurta sayısında azalma olan bir bayan geç evlilik yaparsa ya da çocuk planlarını erteler ise anne olma talihini yitirebilmektedir.

Genetik nedenlerin yanında, yumurtalarda sayıca azalmanın en önemli nedenleri olarak;

  • Geçirilmiş yumurtalık operasyonları
  • Kanser kemo yahut radyoterapisi
  • Uzun periyodik steroid gibisi ilaç kullanımı
  • Endometriyozis (Çikolata kisti)
  • Küresel ısınma
  • Sigara
  • Radyasyon
  • Kimyasallar
  • Doğal olamayan besinler
  • Çevre ve hava kirliliği
  • Stres, uykusuzluk
  • Aşırı kilolar hem bayanda hem erkekte üreme hücrelerini önemli olarak olumsuz etkileyebilir ve sayısal manada rezerv üzerine olumsuz tesir oluşturabilir.

Yaş aslında yumurta kalitesi yahut yaşlanma üzerine tek ve en kıymetli faktördür. Ailede hiçbir erken menopoz hamile kalamama sorunu hikayesi olmasa bile hiçbir jinekolojik yakınma görülmese dahi sağlıklı bir bayanda bebek sahibi olma açısından 35 yaş kıymetli bir sınırdır. Zira birçok vakit 35 yaş jenerasyonundan sonra yumurta sayısında ve kalitesinde azalmalar gözükmeye başlar. Örneğin 30 yaşında bir bayanda yumurtaların yaklaşık %90’ı genetik olarak sağlıklı iken bu oran 40 yaşında %10’a ve 45 yaşında %1’e iner.

Tabii ki bu sonun istisnaları olmakla birlikte bebek planlayan çiftlerin bu planlarını 35 yaşın ötesine fazla ertelememelerini öneriyoruz.

Yumurta yaşlanması nasıl anlaşılır

Yumurtalığın yaşlanmasının rastgele bir belirtisi bulunmaz. Yumurtanın yaşlanmasından fazla, sayısal olarak azaldığı lakin düzeli jinekolojik muayenelerde anlaşılabilir. Ayrıyeten çeşitli hormon testlerinin de gerçekleştirilmesi gerekir. Adet periyodunda gerçekleştirilecek olan FSH ile östrojen hormon ölçümleri yumurtalıkların rezervi hakkında bilgi verebilir.

Hormon ölçümlerinin yanı sıra ultrason görüntülemeleri de fikir sağlar. Son yıllarda yumurta kapasitesinin belirlenmesinde AMH testi de kullanılmaya başlanmıştır. Adet düzensizliği ya da menopoz üzere şikayetlere neden olmadığı için yumurtalıkların erken yaşlandığı fark etmek mümkün olmaz. Bu nedenle bilhassa çocuk sahibi olmak isteyen bayanların tertipli olarak jinekoloji muayenesi olması ve rezerv testlerine baktırmaları önerilir.

Tedavi için ne yapılması gerekir

Yumurta yaşlanması bayan yaşı ile direkt bağlı olduğundan müdahale bahtımız maalesef yok. Tek deva elimizi çabuk tutmak. Anne adayı olmak isteyen bayanların vakit kaybetmeden hamile kalması gerekir. Zira vakit geçtikte daha fazla yaşlanma meydana gelir. Yaklaşık olarak 1 sene boyunca korunmasız cinsel münasebete girmesine karşın hala hamile kalamamış olan çiftlerin kesinlikle incelenmesi ve tetkiklerinin yapılması gereklidir.

Bu mühlet 35 yaş üzerinde ise 6 aydır. Yumurtalıkları tekrar gençleştirme üzere bir tedavi olmadığı için mevcut yumurtalardan mümkün olan en fazla randımanı almak için çabuk olmak çok kıymetli. Son vakitlerde yumurtalık rezervinde azalma olan hastalarda plazma yahut PRP tedavisi denenmektedir lakin bu süreç yumurta kalitesi üzerine değil rezervi üzerine hudutlu katkıları olan bir süreçtir.

Yumurta sayısında azalma saptanan bayanlar ömür biçimlerini düzenlemelidirler;

  • Stresten uzak durma
  • Kimyasal unsurlardan uzak olma
  • Sigara içmeme
  • Egzersiz-spor
  • Sağlıklı ve istikrarlı beslenme
  • Fazla kiloların verilmesi
  • Kaliteli ve kâfi uyku bu mevzuda değerlidir.

Bir Cevap Bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

İlgili Yazılar