İzmir’de yaşayan Kültür ve Turizm Bakanlığı Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcısı unvanına sahip kanun üretimi ustası 71 yaşındaki Ömer Faruk Kurşunel, kanun ve ut çalgıcısı olarak başladığı meslek hayatına, 2005 yılından beri kanun üreticisi olarak devam ediyor.
Gündüz teknik müdür, akşamları kanun sanatkarı olarak çalıştığı otelde kanunu daima arızalandığı için kendi enstrümanını yapmaya karar veren Kurşunel, 20 yılı aşkın mühlet evvel oteldeki işinden istifa ederek kanun imaline yöneldi.
“KANUN YAPMAK GÜÇ VE MEŞAKKATLİ”
Ortaokul çağlarında müziğe yöneldiğini söyleyen Kurşunel, “Senelerce ut çaldım, sonrasında bir arkadaşım kanun çalmaya heveslendirdi. Bir kanun aldım ve çalmaya başladım. 3-4 ay akort sıkıntım oldu, kimseye akort ayarı yaptıramadım. Temel mesleğim klima bakım ve tamiri, 2000 yıllarında Alanya’da bir otelde teknik müdür olarak çalışıyordum, akşamları da otelin restoranında turistlere müzik çalıyordum.
Elimdeki kanun bozuktu ve her gün beni bıktırıyordu, akort sorunu vardı, deniz kenarında olduğumuz için havadan etkileniyordu. Ben de kendi kanunumu yapmaya karar verdim ve birinci kanunumu o vakit yaptım” dedi.
Kanun imalini bir ustadan öğrenmediğini lisana getiren Kurşunel, “2005 yılında İzmir’e geldim, Ege Üniversitesi Konservatuarı’ndan Maruf Alaskan dükkanının anahtarını bana verdi. O denli kanun üretmeye başladım, Ar-Ge çalışmaları yaptık. Kanun enstrümanını yapmak sıkıntı ve meşakkatli.
Türkiye’de yapılan kanunların standardı, yok herkes başına nazaran bir ölçü bulmuş. Bu hususta bir norm yok. Kanun imalini araştırırken makine mühendisi oğlum bana bu mevzuda çok katkı verdi” dedi.
“KALİTESİZ KANUNLAR YENİ BAŞLAYANLARIN HEVESLERİNİN KIRIYOR”
Türkiye’de kaliteli kanun yapan 3-4 usta olduğunu lisana getiren Kurşunel, “Türkiye genelinde kanun üretimi denilince İzmir akla gelir. Zira kanunların en uygun yapıldığı yer İzmir. Merdiven altı yapan da çok var fakat ucuz kalitesiz gereçlerden yapılan kanunlar 2-3 sene sonra bozulur.
Ayrıca kalitesiz kanunlar yeni başlayan kişinin heveslerini kırılmasına, öğrenmemesine neden oluyor. Kişinin âlâ bir enstrümana sahip olmasının yolunu açacağına eminim” diye konuştu.
Yılda 20 tane kanun ürettiğini tabir eden Kurşunel, “Üretimde makineleşmedik. Kanunun kasası, telini takması, verniğinin kuruması, 280 adet mandalı kusursuz çakması, bitmesi 20 gün ila 1 ayı buluyor” dedi.
YURT DIŞINA KANUN İHRAÇ EDİYOR
Yurt dışına kanun ihraç ettiklerini söyleyen Kurşunel, “10 yıldır Bakü’ye kanun gönderiyoruz, gönderdiğimiz kanunların sayısı 100’ü buldu. Bakü’de Rusya’dan kalma batı müziği eğitimi veriliyor, biz Türk üzere çalabilmeleri için Türk musikisi kanunlarını oraya gönderdik. Evvelce solist gerisinde çalamıyorlardı artık çok mandallı Türk kanunuyla çalabiliyorlar.
İran, Mısır, Tunus, Fas, Yunanistan, Almanya, Avusturya, Amerika’ya dünyanın her tarafına kanunlarımızı gönderiyoruz. Elimizden geldiği kadar Türk musikisini yaymaya çalışıyoruz” diye konuştu.
“SON KUŞAĞIZ, ÇIRAK BULAMIYORUZ”
Üniversitelerde konservatuarlarda çalgı üretim ve temel kısımları olduğunu lakin kimi üniversitelerin çalgı üretim kısımlarında kanun imali eğitimi verilmediğine dikkati çeken Kurşunel, “Konservatuarlardaki çalgı üretim kısımlarında kanun üretiminin yapılması şart” dedi.
Çırak bulamamaktan yakınan Kurşunel, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Biz son jenerasyonuz. Çırak bulamıyoruz. Bu işin içinde marangozluk, boyacılık, ustalık var ve çalınca sanatçılık var. Birçok sanatı içinde barındırıyor. Enstrüman yapmaktan zevk alıyorum, yaptığım çok hoş olduğu vakit haz duyuyorum, verdiğim bireyler de haz duysun istiyorum. Enstrüman eskidikçe değerlenen bir şey, ne kadar çalarsan o kadar değerlenir. Uzun süre çalınması lazım.”
